Lech Marek Zduńczyk Laureatem nagrody im. dr. Franciszka Rajkowskiego za 2022 rok

Marek Lech Zduńczyk urodził się 30 lipca 1962 roku w Miastkowie, woj. podlaskie. Jest absolwentem I Liceum Ogólnokształcącego im. Tadeusza Kościuszki w Łomży oraz Wydziału Historii Uniwersytetu Warszawskiego. Prace magisterską, poświęconą historii szkół rolniczych w Gołotczyźnie, napisał pod kierunkiem prof. Józefa Szaflika. Pracę zawodową rozpoczął w 1987 roku w Szkole Podstawowej im. Teofila Lenartowicza w Regiminie, zaś w latach 1991-99 prowadził lekcje historii także w Społecznej Szkole Podstawowej w Ciechanowie. W swojej pracy dydaktycznej duży nacisk kładł na zainteresowanie uczniów przeszłością regionu, w szczególności gminy Regimin i Ciechanowa.

Propagowanie i badanie historii regionalnej nie ograniczało się jedynie do działalności dydaktycznej. Jej efektem była także współpraca z lokalna prasą (“Tygodnik Ciechanowski”, “Sedno”, “Oświatek”), na której łamach Lech Zduńczyk opublikował cykl artykułów m.in. na temat podziemia antykomunistycznego czy “Cichociemnych” rodem z Mazowsza.

W latach 1999-2000 oraz 2002-2018 Lech Zduńczyk pełnił funkcję wójta Gminy Regimin. Wśród priorytetowych zadań, jakie realizował on w tym czasie, było także propagowanie wśród lokalnej społeczności historii ich “małej Ojczyzny”. Temu celowi służyła m.in. organizacja obchodów 150. rocznicy wybuchu Powstania Styczniowego w Zeńboku, w trakcie których na miejscowym cmentarzu odsłonięto pomnik upamiętniający powstańców poległych w bitwie pod tą wsią. Znaczącym efektem współpracy wójta Lecha Zduńczyka ze środowiskiem badaczy dziejów regionu było przygotowanie i wydanie w 2017 roku książki “Historia gminy Regimin” autorstwa Pani Barbary Bielastej. Wydawnictwo to otrzymało nagrodę “Liber Mazovia” jako najlepsza książka 2017 roku. W trakcie jej powstawania Lech Zduńczyk pełnił rolę konsultanta historycznego.

Ważnym i jednocześnie bardzo efektywnym elementem działalności na rzecz przywracania szacunku dla przeszłości regionu była inicjatywa podjęcia starań o ratowanie zabytkowych nagrobków znajdujących się na cmentarzu parafialnym w Lekowie. Działania te, realizowane w ramach akcji “Ocalić od zapomnienia”, doprowadziły do renowacji kilku XIX wiecznych krzyży i tablic nagrobnych upamiętniających postacie związane z historią parafii Lekowo i ziemi ciechanowskiej (Turowscy, Gadomscy, Włodek, Gutkowscy).

Równocześnie z akcją ratowania lekowskiej nekropolii Lech Zduńczyk zainicjował projekt opracowania i wydania publikacji prezentującej materiały zgromadzone w trakcie badań nad historią tego cmentarza. W rezultacie w 2016 roku ukazała się pierwsza część pracy zbiorowej: “Cmentarz w Lekowie”, zaś w roku 2021 część druga zatytułowana “Wielcy nieobecni”. Współautorem obu tych wydawnictw jest Lech Zduńczyk. Zawarte w obu książkach opracowania, których jest on autorem, są bogato udokumentowane, w wielu aspektach odkrywcze, wzbogacające wiedzę o związkach wybitnych postaciach z regionem ciechanowskim i parafią w Lekowie.

Głównym tematem badań historycznych, jakie prowadzi Lech Zduńczyk są dzieje rodzin ziemiańskich związanych z terenem dzisiejszej gminy Regimin i regionem ciechanowskim, a w szczególności ich powiązania genealogiczne. Oprócz XVIII i XIX wiecznych ksiąg metrykalnych podstawowym źródłem pozyskiwania informacji są archiwa rodzinne potomków m.in. Mościckich, Bojanowskich, Łebkowskich czy Karniewskich. Często są to materiały o wyjątkowej wartości poznawczej, nieznane i nigdy dotychczas nie publikowane. Efektem kilkuletnich badań materiałów źródłowych było opracowanie drzewa genealogicznego rodziny Mościckich z okresu XVIII-XIX wieku i jego prezentacja na sesji naukowej poświęconej 150. rocznicy urodzin Prezydenta RP Ignacego Mościckiego, a zorganizowanej w grudniu 2017 r. przez Muzeum Szlachty Mazowieckiej w Ciechanowie. Zgromadzony materiał pozwolił także na przygotowanie i wygłoszenie na tej sesji referatu “Wokół genealogii Mościckich”. Został on opublikowany w posesyjnym wydawnictwie “Prezydentowi prof. Ignacemu Mościckiemu – w 150. rocznicę urodzin”, przygotowanym przez ciechanowskie muzeum.

Wybitnym postaciom wywodzącym się z rodziny Mościckich poświęcony był natomiast referat, który Lech Zduńczyk wygłosił 15 sierpnia 2020 r. na konferencji naukowej w Spale. Odbyła się ona z okazji uroczystości odsłonięcia pomnika Prezydenta Ignacego Mościckiego w tej jego dawnej rezydencji.

Dwukrotnie – w 2006 i 2017 r. – Lech Zduńczyk był gościem popularnego cyklu spotkań „Z bibliotecznej półki”, organizowanego przez Powiatową Bibliotekę Publiczną w Ciechanowie. Jego prelekcje dotyczyły dziejów rodziny Mościckich i ich związków z Ciechanowem oraz Powstania Styczniowego na Północnym Mazowszu.

Od kwietnia 2020 roku kieruje działalnością Powiatowej Biblioteki Publicznej im. Zygmunta Krasińskiego w Ciechanowie. Jednym z głównych priorytetów w działalności tej placówki stało się propagowanie regionalizmu i badań nad historią regionalną. Temu celowi służyła prezentacja wystawy „Słowo w alce o wolność” poświęconej 40 rocznicy wprowadzenia stanu wojennego w Polsce. Kolejną ważną inicjatywą była dwukrotna organizacja koncertu „Polskie Kwiaty”, uświetniającego lokalne obchody Święta Wojska Polskiego i powiązanego z wydarzeniami wojny polsko-bolszewickiej na terenie Ciechanowa i okolic. Dużym zainteresowaniem mieszkańców powiatu cieszą się przygotowywane przez PBP imprezy cykliczne: „Spacerkiem po Ciechanowie” czy promocje książek o tematyce historycznej („Dembowscy na Mazowszu”, „Gawęda o ciechanowskim harcerstwie”, „Cmentarz w Lekowie”, Świętochowski -listy”, „Ruch oporu w powiecie ciechanowskim 1939-1945”). W ramach projektu „Interesuje nas genealogia” dr Bogumiła Umińska i Lech Zduńczyk przypomnieli sylwetkę Anieli Radzickiej, bohaterki Powstania Styczniowego na Północnym Mazowszu. Zorganizowane zostały także spotkania poświęcone kapliczkom i krzyżom przydrożnym istniejącym na terenie powiatu ciechanowskiego oraz działalności Stowarzyszenia „Wolontariat Pamięci” ratującego zabytkową nekropolię przy ul. Płońskiej.

Inicjator i współzałożyciel Międzyszkolnego Uczniowskiego Klubu Sportowego „Czarni” Regimin, którego zawodnicy odnosili sukcesy na szczeblu międzynarodowym i krajowym w piłce ręcznej i boksie.

W kadencji 2013-2019 Wiceprezes Zarządu Oddziału Powiatowego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych RP.

Za zasługi w działalności na rzecz OSP odznaczony przez Zarząd Główny OSP Złotym Znakiem Związku.

Za wspieranie rozwoju sportu dzieci i młodzieży wyróżniony:

– srebrną odznaką „Za Zasługi dla Piłki Ręcznej” przez Związek Piłki Ręcznej w Polsce,

– Brązową Odznaką Polskiego Związku Bokserskiego.

Żona – Maria – polonistka i dziennikarka, nauczycielka w Szkole Podstawowej im. T. Lenartowicza w Regiminie.

Dwóch synów – Aleksander Jakub (prywatny przedsiębiorca) i Adam (lekarz).